Het uitzicht van een keuken is de laatste jaren fel veranderd. Wat er allemaal in een keuken gebeurt, is ook niet meer hetzelfde als pakweg 20 jaar geleden. Vandaag is een keuken vaak het kloppende hart van een woning. Koken gebeurt er nog steeds, en nog steeds willen we dat de kookdampen en –geuren zich niet in de ruimte verspreiden. Dampkappen zijn dus essentieel, en ook daar hebben we de afgelopen jaren veel evolutie in gezien.
Een huishoudelijk apparaat in de keuken dat ervoor zorgt dat etensgeuren worden afgevoerd. Zo klinkt de omschrijving van een dampkap, ook wel afzuigkamp of wasemkap genoemd, op Wikipedia. De pagina spreekt verder ook van ‘regels’ waarop je moet letten bij de plaatsing van een dampkap. Ze moet namelijk qua afmetingen gelijk zijn aan of groter zijn dan het kookoppervlak en er moet een minimale afstand zijn tussen de kookplaat en de afzuigkap. Meteen wordt het voorbijgestreefde karakter van deze pagina duidelijk. Nergens wordt de mogelijkheid besproken van een dampkap aan de muur, laat staan een werkbladafzuiging. Recente ontwikkelingen die toch aan populariteit winnen.
De belangrijkste eigenschap van een dampkap, welk type dan ook, is en blijft het efficiënt verwijderen van de dampen en geuren die tijdens het koken ontstaan. Niemand heeft graag een keuken, of een hele woonkamer als deze één geheel vormen, waar je uren later nog steeds ruikt wat er gekookt is. En liefst van al gebeurt dit zo stil mogelijk zodat we tijdens het koken en het bijbehorende gezellige etentje niet moeten roepen om elkaar te verstaan. Over deze twee eigenschappen is iedereen het eens, maar welk type dampkap is ‘de beste’? Hoe kies je uit de lange lijst van mogelijkheden wat je wil?
Veel fabrikanten van dampkappen waren aanwezig tijdens de voorbije editie van Batibouw. De vraag naar welk type nu eigenlijk het beste is, leidde tot bijna overal hetzelfde antwoord. “Kookdampen ontstaan op het kookveld en stijgen dan op, dat is de natuur”, klonk het regelmatig. “Laat de natuur haar werk doen en wij zorgen met een dampkap boven het kookveld ervoor dat ze vakkundig worden verwijderd.” Maar tegelijkertijd klonk het over de almaar populairder wordende kookveldafzuiging dat ze meteen de kookdampen van boven het kookveld verwijderen om zo tegen te gaan dat ze toch in de ruimte worden verspreid. Een afzuiging die krachtig genoeg is, slaagt er in om dit fenomeen tegen te gaan. Slechts twee standhouders antwoordden heel duidelijk op onze vraag naar welk type dampkap hun voorkeur krijgt. Bij BORA wordt resoluut gekozen voor kookveldafzuiging. Deze Duitse fabrikant zet volop in op dit type en heeft uitsluitend kookveldafzuiging in haar gamma. Wave Kitchen Products daarentegen opteert voor de decoratieve dampkappen, zowel deze boven het kookveld als de wandversies. De boodschap bij Wave is wel in die mate genuanceerd dat ze de ‘traditionele’ manier niet meteen beter vinden, wel dat deze beter aansluit bij hun visie. “Onze dampkappen brengen een toegevoegde waarde in elke keuken”, klinkt het. “Ze zijn aanwezig, het zijn echte eyecatchers en ze doen bovendien hun ding op een efficiënte en stille manier.”
Een dampkap is niet zomaar een dampkap. Een dampkap is het resultaat van een heel ontwikkelingsproces waarbij fabrikanten kosten noch moeite sparen om de nodige technische snufjes helemaal op punt te zetten. Denk maar aan de filters, hoe de lucht in de dampkap stroomt,… Gaat de lucht naar buiten, dan zijn ook daar inventieve ingrepen om dat zo efficiënt mogelijk te doen zonder dat (veel) koude lucht door de dampkap een huis kan binnenkomen. De Duitse fabrikant Naber ontwikkelt geen dampkappen, maar zet in op de ontwikkeling en productie van accessoires en systemen om kookdampen naar buiten te leiden én tegelijkertijd koude lucht buiten te houden. Dit doen ze voor zowel traditionele dampkappen als voor werkbladafzuigsystemen. Wie geen doorgang naar buiten heeft, kan rekenen op fabrikanten die van filters hun specialisatie hebben gemaakt, bijvoorbeeld het Nederlandse PlasmaMade. En ook BORA zelf ontwikkelde een nieuw systeem wat betreft filters, zij het om de filters heel eenvoudig in en uit het toestel te halen.
Wat tijdens het bezoek aan Living Kitchen en Batibouw meteen opviel: de vele dampkappen die communiceren met het kookveld. De dampkap past dankzij deze communicatie automatisch de afzuigkracht aan de omstandigheden en de hoeveel kookdampen aan.
Dampkappen moeten vandaag niet alleen doen waarvoor ze ontwikkeld werden, ze moeten er bovendien mooi uitzien. Het design van eender welk type dampkap wordt belangrijker en belangrijker. De trend dat keukens en woonkamers versmelten tot één grote ruimte heeft daar zeker zijn invloed op gehad. Maar het gaat verder dan het uiterlijk van de dampkappen alleen. Ook de bediening van de toestellen moet gebruiksvriendelijk en intuïtief zijn, liefst in een aantrekkelijke designtaal. Het valt op dat alle fabrikanten veel aandacht besteden aan design. Bewijs daarvan zijn de vele (internationale) awards die in de wacht worden gesleept. Deze designprijzen kijken uiteraard naar de vorm en het uiterlijk van de toestellen maar houden ook rekening met eventuele innovatieve technologieën en systemen, met gebruiksvriendelijkheid, met allerhande aspecten die belangrijk zijn bij de dampkappen van vandaag.
Plafondunits, in- en onderbouwdampkappen, decoratieve wanddampkappen, decoratieve eilanddampkappen, werkbladafzuiging,… De keuze van de consument is niet eenvoudig. Veel fabrikanten, onder meer het Belgische Novy, beschikken over producten voor elke toepassing. Ze leggen als het ware de keuze in handen van de consument zelf, al laten ze die niet aan hun lot over. Verschillende winkels en ook fabrikanten ontwikkelden een handige dampkappenwijzer waarmee ze consumenten via een stappenplan helpen een juiste keuze te maken.